ಬೆಂಗಳೂರು ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಕೆಂಪೇಗೌಡ – ಸಂಪೂರ್ಣ ಜೀವನ ಚರಿತ್ರೆ
Bangalore Founder Kempegowda – Complete Biography
ಪರಿಚಯ:
ನಾಡಪ್ರಭು ಕೆಂಪೇಗೌಡ (ಮೂಲ ಹೆಸರು: ಕೆಂಪಯ್ಯ ಗೌಡ) – ಕನ್ನಡನಾಡಿನ ಹೆಮ್ಮೆಯ ನಾಯಕ ಹಾಗೂ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಸ್ಥಾಪಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು 1510ರಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರಾದರೂ ಇಡೀ ಜೀವನ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಹಾಗೂ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಸಮರ್ಪಿಸಿದರು. ಕೆಂಪೇಗೌಡರು ಮೊರಸು ವೋಕ್ಕಲಿಗ ವಂಶದವರು. ಅವರ ತಂದೆ ಕೆಂಪನಂಜೇಗೌಡರು.
ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಆಗಮನ:
ಮಗನಲ್ಲಿ ಆಡಳಿತ, ಧೈರ್ಯ, ಜ್ಞಾನ ಎಂಬ ಗುಣಗಳನ್ನು ಗುರುವಿನ ಬಳಿ ಶಿಕ್ಷಣದ ಮೂಲಕ ಬೆಳೆಸಿದ ಕೆಂಪೇಗೌಡರದು ಯಲಹಂಕದ ವ್ಯಾಪ್ತಿ. 1531ರಲ್ಲಿ ತಂದೆಯಿಂದ ನಾಡಪ್ರಭು ಪದವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು. ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಆರೋಗ್ಯದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ರಾಜ್ಯಪಾಲರಾಗಿದ್ದರು. ತಮ್ಮ ಅಧಿಕಾರ ವಿಸ್ತಾರವನ್ನು ಸಮರ್ಥವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.
ಬೆಂಗಳೂರು ಸ್ಥಾಪನೆ – ದೃಷ್ಟಿ ಮತ್ತು ಜಾಗ ಆಯ್ಕೆ:
ಹುಟ್ಟೂರಾದ ಯಲಹಂಕದಲ್ಲಿಯೇ ಆಡಳಿತ ಆರಂಭಿಸಿದ್ದರೂ, ರಾಮನಗರ (ಪ್ರಸ್ತುತ ಬೆಂಗಳೂರು) ಪ್ರದೇಶ ಹುಡುಕಿ, 1537ರಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಕಡೆಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕೋಟೆಯನ್ನೂ, ಪಟ್ಟಣವನ್ನೂ ಕಟ್ಟಿಸಿದರು. ಕೆಲಸ ಆರಂಭಿಸುವ ಮುನ್ನ ಜ್ಯೋತಿಷಿ, ವಿಜ್ಞಾನಿ, ವಾಸ್ತುವಿದರ ಸಲಹೆ ಪಡೆದರು. ಅರಸರ ಅಚ್ಯುತರಾಯರಿಂದ ಅನುಮತಿ ಪಡೆದು ಕೋಟೆಯನ್ನೂ ಆಮ್ಲಾಂಗಿಕ ಊರನ್ನೂ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.
ಅಛಲ ಸಾಧನೆಗಳು:
-
ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ನಾಲ್ಕು ಕಡೆಗೋಡೆಗಳು, ಎಂಟು ಬಾಗಿಲುಗಳ ಕೋಟೆ, ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕಾಗಿಯೇ ವಿಭಿನ್ನ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು (ಪೇಟೆ) ನಿರ್ಮಿಸಿದರು – ಅರೆಪೇಟೆ, ಕುಂಭಾರಪೇಟೆ, ವಿನಾಯಕನಪೇಟೆ, ಮೊದಲಾದವು.
-
ಹಲವಾರು ಕೆರೆಗಳು – ಉಲ್ಸೂರು, ಹೆಬ್ಬಾಳ, ಯೇಡಿಯೂರು, ಲಾಲ್ಬಾಗ್ ಕೆರೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ.
-
ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಿದ ದೇಗುಲಗಳು – ದೊಡ್ಡ ಬಸವನಗುಡಿ (ಬುಲ್ಲ್ ಟೆಂಪಲ್), ಗವಿ ಗಂಗಾಧರೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ ಮತ್ತು ಉಲ್ಸೂರಿನ ಸೋಮೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ.
-
ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಣೆ: ಮೊರಸು ವೋಕ್ಕಲಿಗ ಸಮುದಾಯದ ಎಣಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅವಿವಾಹಿತ ಯುವತಿಯರ ಕೈಯ ತುದಿ ಕತ್ತರಿಸುವ ಪ್ರಥೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟರು (ಬಂಡಿದೇವರು ಪದ್ಧತಿ).
-
ನ್ಯಾಯಯುತ ಹಾಗೂ ಜನಸ್ನೇಹಿ ಆಡಳಿತ – ಕೃಷಿಕರು, ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು ಯಾವ ಭಯವೂ ಇಲ್ಲದೆ ಬದುಕ ಬಲಪಡಿಸಿದ ಪರಿಸರ.
ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕೊಡುಗೆಗಳು:
-
ಹಲವಾರು ಶಾಸನಗಳ ನಿರ್ಮಿತಿಯಿಂದ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯವೊತ್ತುಗೂ ಬಹುಮಾನ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.
-
ತಾವು ಕನ್ನಡ, ತೆಲುಗು ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಣಿತರಾಗಿದ್ದವರು, “ಗಂಗ-ಗೌರಿ ವಿಲಾಸ” ಎಂಬ ಯಕ್ಷಗಾನ ನಾಟಕವನ್ನು ತೆಲುಗು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಆಧುನಿಕ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿ ಕೆಂಪೇಗೌಡ:
-
ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರ ನಿರ್ಮಾಣಗಾರ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾರ ಎಂದೇ ಜನಸ್ಮರಣೆಯಲ್ಲಿ ಉಳಿದಿದ್ದಾರೆ.
-
ಅವರ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ‘ನಾಡಪ್ರಭು ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಪ್ರಶಸ್ತಿ’ಗಳನ್ನು ಸರ್ಕಾರ ನೀಡುತ್ತಿದೆ.
-
ಲಾಲ್ಬಾಗ್ ನಲ್ಲಿ ತಾವು ನಿರ್ಮಿಸಿದ ವಾಚ್ಟವರ್, ಹಲವಾರು ಕೆರೆಗಳು, ಪೇಟೆಗಳು ಇಂದಿಗೂ ನಗರ ದತ್ತವಾಗಿವೆ.
ಅಂತ್ಯ ಮತ್ತು ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿ:
ಕೆಂಪೇಗೌಡರು 1569ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯನ್ನು ಮುಗಿಸಿ ನಿಧನರಾದರು. ಅವರ ಪುತ್ರ ಜಿದ್ಡೇಗೌಡರು ಮುಂದಿನ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾದರು.
ನಾಡಪ್ರಭು ಕೆಂಪೇಗೌಡರು ತಮ್ಮ ದೂರದೃಷ್ಟಿ, ಜನಪರ ಆಡಳಿತ, ಧೈರ್ಯದಿಂದ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ; ಯುವಕರೂ, ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಗೂ ಪ್ರೇರಣೆಯಾದ ಅಪರೂಪದ ನಾಯಕ.
ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಜನ್ಮ ಮತ್ತು ಪಾರಿವಾರಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆ
ನಾಡಪ್ರಭು ಹಿರಿಯ ಕೆಂಪೇಗೌಡರು ಜೂನ್ 27, 1510ರಂದು ಯಲಹಂಕದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು.
ಅವರ ಕುಟುಂಬ ಮೊರಸು ವೋಕ್ಕಲಿಗ ವಂಶದವರು. ಕುಟುಂಬದ ಹಿರಿಯರು ಧರ್ಮನಿಷ್ಠ, ಜನನಾಯಕರಾಗಿದ್ದರು.
ಪೋಷಕರಿಗೆ ತಾವು ವಂಶದ ಕುಲದೇವತೆಯಾದ ಕೆಂಪಮ್ಮ ಹಾಗೂ ಭೈರವರ ಅನುಗ್ರಹದಿಂದಲೇ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡೆವು ಎಂಬ ಭಾವನೆಯಲ್ಲಿ, ಮಗುವಿಗೆ ‘ಕೆಂಪ’, ‘ಕೆಂಪಯ್ಯ’, ‘ಕೆಂಪಣ್ಣ’ ಎಂಬ ಹೆಸರುಗಳು ಉಳಿದುಕೊಂಡವು.
ಇಂದಿಗೂ ಕೆಂಪೇಗೌಡರು ಯಲಹಂಕದ ಪಾಳೇಗಾರ ಕುಟುಂಬದ ಪ್ರಮುಖ ವಂಶಸ್ಥರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಾರೆ.
ಸ್ಮಾರಕಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು
-
ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ
-
ಮಹಾಕಾಯ ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಪ್ರತಿಮೆ – ಬೆಂಗಳೂರು ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕದ ಅನೇಕ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ.
-
ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಜಯಂತಿ – ರಾಜ್ಯದಾದ್ಯಂತ ನವೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಆಚರಣೆ.
ಕೆಂಪೇಗೌಡರು ಕೇವಲ ಆಡಳಿತಗಾರರಲ್ಲ, ದೃಷ್ಟಿವಂತ ನಗರ ನಿರ್ಮಾಪಕರು. ಅವರ ಪರಿಶ್ರಮದಿಂದಲೇ ಹುಟ್ಟಿದ ಬೆಂಗಳೂರು ಇಂದು ವಿಶ್ವಪ್ರಸಿದ್ಧ ನಗರವಾಗಿದೆ. ಅವರ ತ್ಯಾಗ, ದೃಷ್ಟಿ ಮತ್ತು ಸೇವಾ ಮನೋಭಾವ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಸ್ಫೂರ್ತಿ.